Zagraniczne podróże Polaków charakteryzowaliśmy już według bardzo różnorodnych kryteriów. Dotychczas, na podstawie badania pilotażowego opisanego w Trendy wyszukiwania podróży 2020. Część 1 – Charakterystyka respondentów przeprowadzonego przez agencję turystyczną Qtravel scharakteryzowaliśmy już respondentów według podstawowych cech demograficznych (płeć, wiek, pochodzenie ze względu na miejsce zamieszkania, wykształcenie, sytuacja zawodowa i poziom dochodów). W kolejnych odcinkach cyklu poddaliśmy analizie także cechy samych podróży podejmowanych przez Polaków, w tym częstotliwość wyjazdów w ciągu roku, liczbę wyjazdów wg płci oraz korelację częstotliwości wyjazdów z poziomem zarobków, liczbą wyjazdów zagranicznych/krajowych oraz długością pobytów turystycznych (w podziale na grupy dochodowe, płeć i wykształcenie).
Tym razem – zgodnie z zapowiedzią poczynioną w odcinku 7, Trendy wyszukiwania podróży 2020. Część 7 – z jakim wyprzedzeniem planujemy podróże turystyczne? – czynnik dochodowy – przyjrzymy się pozostałym aspektom planowania wyjazdów turystycznych – w szczególności ocenimy elastyczność, z jaką poszczególne grupy dochodowe traktują wybrane elementy pakietu turystycznego (transport, hotel, dystans podróży itp.).
Liczba osób, które udostępniły w ankiecie informację o swoich dochodach wyniosła 191, z czego największą grupę stanowiły osoby deklarujące łączny dochód netto w przedziale 2-15 tys. zł i tę grupę poddano dalszej analizie. Wyodrębniono też podgrupy o dochodach 2-4 tys. zł, 4-6 tys. zł, 6-8 tys. zł, 8-10 tys zł oraz 10-15 tys. zł miesięcznie, aby zaobserwować, na ile podobna jest elastyczność, z jaką podchodzą one do kwestii różnorodnych kryteriów na etapie planowania podróży wypoczynkowej.
Pierwszy z prezentowanych wykresów ilustruje elastyczność, z jaką podchodzimy do poszczególnych kryteriów na etapie planowania podróży bez względu na poziom dochodów. Na pierwszy plan wysuwa się kwestia doboru towarzystwa (czy w podróż udajemy się z rodziną, ze znajomymi, w dużym gronie, czy też raczej z jedną najbliższą osobą, czy ma dla nas znaczenie charakterystyka innych gości w obiekcie hotelowym itd.). W odniesieniu do tego kryterium poziom elastyczności wskazany przez prawie połowę respondentów jest niezwykle niski, co oznacza, że przywiązujemy wielką wagę do doboru osób towarzyszących nam w czasie podróży i urlopu. Żadne inne kryterium – jak wskazują wyniki ankiety – nie jest aż tak ważne. Nawet daty wyjazdu, które przecież mało kto może traktować w pełni elastycznie (dostępność urlopu często wymaga bowiem uzgodnień z pracodawcą oraz zastępstwa w pracy) znalazły się dopiero na drugim miejscu. Oznacza to, że dobór towarzystwa traktujemy jako kluczowy czynnik udanego urlopu – ważniejszy niż całe spektrum innych aspektów, w tym nawet czynników wpływających na cenę (np. transport i zakwaterowanie).
Dla odmiany najbardziej elastyczne podejście jesteśmy skłonni stosować w odniesieniu do kierunku wyjazdu (ponad 40% wskazań), rodzaju zakwaterowania (równo 40%), dystansu, na jaki zamierzamy się przemieścić (34%) oraz warunków klimatycznych w miejscu docelowym podróży (36%). Ten ostatni aspekt okazał się dość dużym zaskoczeniem, ponieważ mogłoby się wydawać, że wybierając kierunek wyjazdu, Polacy będą bardzo usilnie poszukiwać znakomitych warunków pogodowych. Najwyraźniej jednak dobrze dobrane towarzystwo ma znaczącą przewagę nad kwestią aury.
Rozbicie grupy respondentów na mniejsze klastry dochodowe pozwala ujawnić pewne zniuansowanie postrzeganej elastyczności poszczególnych kryteriów planowania wyjazdu wypoczynkowego.
W grupie o najniższych dochodach (2-4 tys. zł) oczywiście nadal najmniej elastycznym czynnikiem pozostaje towarzystwo w podróży, ale wyraźnie niska jest także elastyczność budżetowa. Bardzo elastyczny jest natomiast stosunek do kwestii kierunku wyjazdu i rodzaju zakwaterowania (zapewne dlatego, że można tu sobie pozwolić na znaczące oszczędności – oczywiście za cenę pewnego komfortu). Niska elastyczność dotyczy także w tej grupie dochodowej typu transportu (to ważny czynnik cenowy podróży), a tym samym dystansu (co ściśle wiąże się z transportem i możliwością – lub brakiem możliwości – podróżowania na duże odległości). Nie do końca jasny jest natomiast w tej grupie stosunek do terminów wyjazdu: najwięcej respondentów wybrało ostrożnie odpowiedź „średnio elastyczni”. Zapewne przyczyną tego stanu rzeczy jest zarówno konieczność uzgadniania terminów urlopu z pracodawcą, jak i pokusa poszukiwania ofert typu „last minute”, które pozwalają na istotne oszczędności i podejmowanie atrakcyjnych wyjazdów pomimo ograniczeń budżetowych.
W kolejnej grupie dochodowej (4-6 tys. zł) kwestia doboru towarzystwa na czas podróży/urlopu okazała się niezwykle ważna (aż 52% wskazało, że w tym aspekcie pozostają bardzo mało elastyczni). W pozostałych kwestiach przedstawiciele tej grupy pozostają raczej średnio (np. budżet, klimat, dystans) lub nawet bardzo elastyczni (rodzaj zakwaterowania, daty i kierunek wyjazdu).
W grupie respondentów deklarujących dochody w przedziale 6-8 tys. zł nadal na pierwszym miejscu pod względem znaczenia (a tym samym niskiej elastyczności) pozostają osoby towarzyszące (choć dominacja tego czynnika nie jest już tak wysoka, jak grupie 4-6 tys. zł), natomiast równie nieelastyczna okazuje się kwestia terminów wyjazdu (w obu przypadkach odpowiedzi wskazujące niską elastyczność wybrało 33% respondentów). Należy jednak zaznaczyć, że w tej grupie dochodowej było najwięcej odpowiedzi wskazujących na średni poziom elastyczności w odniesieniu do większości kryteriów. Natomiast najwyższa elastyczność dotyczyła doboru transportu (prawie połowa ankietowanych wybrała tę odpowiedź), a także rodzaju zakwaterowania (46%), kierunku wyjazdu (42%), dystansu i klimatu w miejscu docelowym (w obu przypadkach prawie 40% odpowiedzi). Omawiany przedział dochodowy charakteryzuje się jednocześnie najmniejszą liczbą odpowiedzi wskazujących na zdecydowanie niską elastyczność w jakimkolwiek aspekcie. Zapewne można uznać, że taki poziom dochodów gwarantuje pewną swobodę wyboru niezależnie od uwarunkowań cenowych i organizacyjnych.
Grupa deklarująca dochody na poziomie 8-10 tys. zł, podobnie jak wszystkie inne, okazuje się bardzo czuła na punkcie doboru towarzystwa na czas urlopu (50% osób wskazało na brak elastyczności w tym obszarze). Niższą niż w innych grupach elastyczność wskazywano natomiast w odniesieniu do dat wyjazdu (prawie 40% wskazań), typu transportu (35%) i kierunku wyjazdu (26%). Tym razem należy jednak podejrzewać, że chodzi nie tyle o brak elastyczności wywołany poszukiwaniem możliwie niskiej ceny, co raczej niską skłonnością do rezygnacji z komfortu, jakiego w tej grupie oczekuje się podczas wyjazdu wypoczynkowego. Należy bowiem podkreślić, że inne pytania ankietowe pozwoliły ustalić, że w omawianej grupie dochodowej jest najwyższy odsetek osób deklarujących podróże na dalekie dystanse, wybierających transport lotniczy (a zatem relatywnie kosztowny) i wysokiej klasy hotele (4- i 5-gwiazdkowe). Potwierdzeniem tej obserwacji jest ponadto największy udział osób wskazujących na średnią i wysoką elastyczność w kwestii budżetu (łącznie prawie 90% osób). Należy też podkreślić, że właśnie w tym przedziale dochodowym w przypadku większości pytań wybierano odpowiedź „średnia elastyczność”, co oznacza, że nawet jeśli respondenci nie deklarowali całkowitej swobody, to jednocześnie nie czuli znaczących ograniczeń na etapie planowania podróży.
Ostatnia z wyłonionych grup docelowych to osoby deklarujące miesięczny dochód netto w przedziale 10-15 tys. zł. W tej grupie kwestia doboru osób towarzyszących okazała się ważniejsza niż we wszystkich pozostałych grupach dochodowych – prawie 60% respondentów określiło swoją elastyczność w tym aspekcie jako zdecydowanie niską. Być może należy uznać, że w przypadku osób zamożnych inne aspekty pozostają po prostu kwestią ceny, podczas gdy towarzystwo jest wartością trudną do pozyskania na rynku 😉 Duża część respondentów (53%) podkreślała także niską elastyczność w kwestii terminu wyjazdu. W odniesieniu do pozostałych kryteriów wskazywano natomiast co najmniej średnią, a często także wysoką elastyczność. Dotyczyło to w szczególności kwestii klimatu (dużą elastyczność deklarowało ponad 50% ankietowanych), kierunku wyjazdu i związanego z tym dystansu (w obu przypadkach prawie 40% respondentów). Szczególne zainteresowanie badaczy wzbudziło pytanie o dystans – w tej grupie dochodowej ponad 90% osób zupełnie nie liczy się z odległością na jaką podejmuje wyjazdy (padała odpowiedź „wysoka” lub „średnia” elastyczność, a jedynie w 10% odpowiedzi dystans stanowił barierę, której nie można traktować w sposób elastyczny). Podobna sytuacja dotyczy oczywiście budżetu – niespełna 20% ankietowanych w tej grupie dochodowej nie może traktować budżetu przeznaczonego na wyjazd w sposób elastyczny.
Dochody na poziomie wyższym niż 15 tys. zł lub niższym niż 2 tys. zł deklarowało zaledwie kilka osób z ogółu respondentów, dlatego pominięto ich odpowiedzi w przedstawionej analizie jako niereprezentatywne. Ogólnym wnioskiem w tej części badań jest jednak spostrzeżenie, że niezależnie od poziomu dochodów w czasie wyjazdów turystycznych bardzo zwracamy uwagę na dobór osób nam towarzyszących i jesteśmy skłonni zmieniać raczej inne aspekty na etapie planowania podróży, tak aby spędzić urlop z ludźmi, których towarzystwo uważamy za szczególnie cenne. W przypadku pozostałych kryteriów wiele zależy od poziomu dochodu, jaki osiągamy: niższe progi dochodowe każą nam ostrożnie ważyć budżet i związane z tym kwestie transportu, zakwaterowania, pokonywanych dystansów oraz kierunku wyjazdu. Mało elastyczni pozostajemy także w odniesieniu do terminów wyjazdów i to niezależnie od osiąganych dochodów.
Zachęcamy do zapoznania się do zapoznania się z pozostałymi artykułami z tej serii:
- Część 1: Charakterystyka respondentów.
- Część 2: Jak często turyści podróżują w ciągu roku?
- Część 3: Czy lubimy długie pobyty wypoczynkowe w Polsce?
- Część 4: Zagraniczne podróże Polaków cz. 1.
- Część 5: Zagraniczne podróże Polaków cz. 2.
- Część 6: Z jakim wyprzedzeniem planujemy podróże turystyczne?
- Część 7: Z jakim wyprzedzeniem planujemy podróże turystyczne? – czynnik dochodowy.
- Część 8: Elastyczność w planowaniu podróży wypoczynkowych.
- Część 9: Częstotliwość podróży a elastyczność w planowaniu wyjazdów turystycznych.
- Część 10: Płeć a elastyczność w planowaniu wyjazdów turystycznych.